به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

«مسجد گنبد» نماد رونق سنگان خواف

تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۰۶۶۹۸

رجبعلی لباف‌خانیکی، پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی   اظهار کرد: سنگان یکی از ۴ شهر منطقه خواف قدیم در فاصله ۲۴ کیلومتری جنوب شهر کنونی خواف و بر سر راه خواف به باخرز و جام نیز قرار داشته است.

وی اضافه کرد: خواف نیز مانند دیگر شهرها و آبادی‌های خراسان فراز و نشیب‌های فراوان به خود دیده و با توجه به آثار فاخری چون مسجد گنبد و مسجد جامع که در آن برجای مانده و شخصیت‌های بزرگی مانند علی بن قاسم  سنجانی، ابو هشام سنجانی، ابوالحسن علی بن حمدویه سنجانی، رکن‌الدین محمود سنجانی (شاه سنجان)، مولانا میرقوام‌الدین سنجانی و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. از آن دیار برخاسته‌اند تا سده‌های اخیر سرافراز و پررونق باقی بماند؛ به گونه‌ای که جغرافی‌دانان و نویسندگانی چون مولف حدود العالم، ابن حوقل، استخری، یاقوت حموی، صفی‌الدین بغدادی، حمدالله مستوفی و حافظ ابرو آن را مورد توجه قرار داده و در شمار مضافات خواف در ایالت نیشابور نام برده‌اند و برخی به معادن آن نیز اشاره کرده‌اند.

لباف‌خانیکی گفت: اکنون سنگان به یمن وفور سنگ آهن از بسیاری از روستاهای همتای خود سبقت گرفته و بار دیگر شهر شده و رونق گرفته است. سنگان در حافظه تاریخی هموطنان زرتشتی نیز جایگاه خاصی دارد، زیرا به نقل از منابع معتبر تاریخی در مهاجرت بزرگ و دسته‌جمعی که زرتشتیان در صدر اسلام از سنگان خواف آغاز کرده و از دره‌ها، کوه‌ها و کویرهای قهستان گذشته و خود را به جزایر خلیج فارس رسانده‌اند. از آن‌جا به بنگال هند مهاجرت کردند و در آن جا شهری به نام سنگان ساختند و در آن شهر مقیم شده‌اند.

وی ادامه داد: سنگانیان مهاجر در آن‌جا زاد و ولد کرده‌اند و آنان بوده‌اند که نیای «پارسیان هند» محسوب می‌شوند، پارسیانی که در دیگر ایالات هند نیز پراکنده شده‌اند. سنگان در سده‌های اولیه هجری مانند زوزن، خرگرد و سلامه رو به پیشرفت گذاشته و آوازه آن در قرن ششم و هفتم هجری قمری به اوج رسیده که نشانه‌های آن در قامت مسجد گنبد و مسجد جامع سنگان موجود است.

این باستان‌شناس تاریخی خاطرنشان کرد: مسجد گنبد سنگان یکی از بناهای فاخر عصر شکوفایی فرهنگ و هنر ایران است که در سال ۵۳۵ هجری قمری در شهر سنگان ساخته شده است. این بنا اکنون با نقشه تقریبا مربع در ابعاد ۷/۱۰×۶/۴۰ متر با دیوارهای گچ اندود و محراب گچ‌بری بازسازی شده و گنبدی مزین به آجرهای خفته راسته در ترکیبی موزون و چشم‌نواز با صلابت برجای مانده اما با توجه به نامناسب بودن درِ ورودی و نامتناسب بودن ایوان و صحنی که بعدها به آن افزوده شده، احتمال دارد بنا در ابتدا یک چهارطاقی در انتهای ایوان قبله مانند گنبد خواجه نظام‌الملک، در انتهای ایوان قبله مسجد جامع اصفهان بوده و یا شبستانی در انتهای ایوان قبله مسجد عظیم چهار ایوانی که بعد از سیطره سلجوقیان مانند مدرسه نظامیه خرگرد مورد بی‌مهری یا کم‌ لطفی قرار گرفته و ویران شده است.

لباف‌خانیکی بیان کرد: در منابع تاریخی به وجود آن مسجد فرضی باشکوه اشاره نشده است، اما در بررسی گورستان‌های سنگان و روستاهای مجاور بر روی برخی قبور قطعاتی از کتیبه‌های آجری عصر سلجوقیان مشاهده شد که بدون تردید متعلق به بنای باشکوهی از دوران سلجوقی در سنگان بوده‌اند و بر لچکی‌های مسجد جامع سنگان نیز از همان قطعات کتیبه آجری نصب است که متعلق به تزئینات مسجد جامع نیست و احتمالا بازمانده از همان مسجد باشکوهی است که اکنون بخشی از آن مسجد گنبد نامیده می‌شود.

وی اظهار کرد: مسجد گنبد با اینکه ظاهرا تغییر و تحولات زیادی به خود دیده اما هنوز هم آثار شواهدی برجای مانده که آن را بنایی باشکوه و زیبا جلوه می‌دهد. قاعده چهار ضلعی بنا به کمک گوشوارها و طاق‌نماها ماهرانه به ۸ ضلعی و در نهایت دایره تبدیل شده تا استقرار گنبد بر فراز آن تسهیل شود و سطوح زیر طاق‌ درگاهی‌ها و لچکی‌ها تجلی‌گاه گچ‌بری‌های متنوع و زیبا شده است.

لباف‌خانیکی ادامه داد: بر پاکار گنبد یک رشته کتیبه کوفی گلدار بسیار زیبا قابل مقایسه با کتیبه مدرسه نظامیه خرگرد نقش بسته و آجرهای راسته به گونه‌ای گنبد را زیبا کرده که ستاره‌های تو در تو را شکل داده‌اند. رویه دیوارها گچ اندود است و احتمال دارد که نمای اولیه دیوارها نیز آجری بوده و به شیوه عصر سلجوقی مانند دیوار رباط شرف و رباط ماهی تزئیناتی داشته است. نمای بیرونی بنا ساده و بی‌آلایش و ظاهرا درخور آن همه شکوه و جلال فضای داخل نیست.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: باستان شناس مسجد لباف خانیکی مسجد جامع مسجد گنبد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۰۶۶۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رونق رشته مینی‌گلف در خراسان جنوبی

رئیس هیئت گلف خراسان جنوبی با اشاره به اینکه رشته مینی‌گلف در سال‌های اخیر در خراسان جنوبی رونق گرفته و شاهد رشد و پیشرفت چشمگیری در این رشته ورزشی بوده‌ایم. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، رضا محمودی‌زاوه با اعلام این خبر در جمع خبرنگاران اظهار داشت: مسابقات مینی‌گلف قهرمانی کشور با حضور 170 مینی گلف‌باز زن و مرد از 24 استان کشور از تاریخ 4 تا 7 اردیبهشت 1403 در شهر اصفهان برگزار شد. 

وی با اشاره به اینکه این رقابت‌ها در رده سنی بالای 18 سال برگزار شده بود افزود: مینی گلفرهای سراسر کشور به مدت 4 روز در سایت مینی گلف هجده میدان ادونچر ملک شهر اصفهان و مطابق با قوانین فدراسیون جهانی مینی گلف با یکدیگر به رقابت پرداختند. 

رئیس هیئت‌گلف خراسان جنوبی تصریح کرد: کادر فنی و اجرایی برگزاری این مسابقات 30 نفر از متخصص‌ترین و باتجربه‌ترین اعضای انجمن مینی گلف جمهوری اسلامی ایران بودند و فدراسیون گلف نیز بر حسن اجرای فنی این رقابت‌ها نظارت داشت. 

ابوالحسنی رتبه اول رقابت‌های گلف در بخش انفرادی

محمودی‌ اظهار داشت: در پایان این رقابت‌ها، در بخش انفرادی آقایان محمدامین ابوالحسنی از خراسان جنوبی موفق به کسب رتبه اول و در بخش تیمی، تیم‌های آقایان و بانوان خراسان جنوبی به مقام سوم دست یافتند. 

وی یادآور شد: تیم خراسان جنوبی در این مسابقات متشکل از خانم‌ها حمیده محمدی، فاطمه کارگر، تکتم بهروش و سارا کیوانمهر و در بخش آقایان حامد برزگانی، جواد خیرآبادی، محمدامین ابوالحسنی و محسن تقوی در این رقابت‌ها حضور داشتند. 

 رونق رشته مینی گلف استان در سال‌های اخیر 

رئیس هیئت گلف خراسان جنوبی با اشاره به اینکه رشته مینی گلف در سال‌های اخیر در خراسان جنوبی رونق گرفته و شاهد رشد و پیشرفت چشمگیری در این رشته ورزشی بوده‌ایم، خاطرنشان کرد: برگزاری مسابقات مختلفی از جمله لیگ مینی گلف، جام رمضان و مسابقات مناسبتی، برگزاری دوره‌های آموزشی، اعزام تیم‌ها به مسابقات مختلف در موفقیت ورزشکاران استان نقش بسزایی داشته است. 

وی یادآور شد بدون شک، کسب این جایگاه در مسابقات کشوری، انگیزه‌ای مضاعف برای اهالی این استان خواهد بود تا با جدیت بیشتری به این رشته ورزشی جذاب بپردازند و شاهد افتخارآفرینی‌های بیشتر در آینده باشیم.

انتهای پیام/257/